Argazkian, Haizea Ramirez de Alda eta Itziar Claver Iruñeko Auzitegian.
Altsasun gaztelerazko seinaleak ezabatu zituztela egotzita Iruñeko Auzitegiko fiskalak 941na euroko isuna eskatu du Haizea Ramirez de Alda eta Itziar Claver EHEko kideentzat, baita sei eguneko “zaintza iraunkorra” ere. Nafarroako Gobernuak ere zigor eskaera egin du: isun bera jartzeko bi auzipetuei.
Defentsak absoluzioa eskatu du, Poliziaren esana nahikoa froga ez izateaz gain ezabatutako seinalearen argazkirik ez dutelako aurkeztu.
Ramirez de Aldak esan du Euskal Herrian euskaraz bizitzeko aukerarik ez dagoela. Antzera mintzatu da Claver eta, haren iritziz, “lotsagarria da euskaraz bizitzeagatik egotea hemen”. Euskaraz eta itzultzailerik gabe deklaratu nahi izan dute EHEko kideek eta, hori entzutean, “nahi duzuen hizkuntzan hitz egin dezakezuela uste al duzue?”, erantzun die epaileak. Hasieran eta bukaeran baino ez dute hartu hitza auzipetuek.
EHE Euskal Herrian Euskaraz-ek epaiketa salatu du. “Euskaraz bizitzeko nahia praktikara eramateak lege menderatzaileekin, epaitegiekin eta isun administratiboekin egin du topo. Berriro euskaldunok auzibidean gaude gure hizkuntza eskubideen aldarrikapena egiteagatik”. Gainera, ohartarazi du fiskalarentzat-eta haiek ezabatu omen zituzten seinaleak aspalditik ezabatuta zeudela, eta elkarteko bi lagunek auzi saioa baino lehen sei mila euroko isuna ordaindua zutela.
Altsasuko alkatea, epaiketaren aurka
Foruzain batek eta Altsasuko udal langile batek lekuko gisa deklaratu dute, eta ez dute auzipetuen kontrako frogarik aurkeztu. Garazi Urrestarazu alkateak epaiketa gaitzetsi du: “Euskaldunon eskubideen alde lan egiten dute bi akusatuek eta uste dut ez direla horregatik epaitu behar”.
Saioaren aurretik 35 lagunek elkarretaratze bat egin dute Iruñeko Justizia Jauregiaren aurrean. Ezabatu eta Euskaraz Bizi ekimenarekin segituko duela hitz eman du EHEk.
“Euskal Autonomia Erkidego osoan da euskara berezko hizkuntza eta status ofiziala hiru lurraldeetan esleitu eta legeak hizkuntza-eskubideak aitortu arren, horien bermerako mekanismo juridiko-administratibo eraginkorrik ez da abian jarri”, esan zuen ostiralean Garbiñe Petriatik Arartekoaren bulegoan egindako agerraldian.
Iñigo Lamarca EAEko Arartekoari, erakundeak ofizialtasunak eragiten dituen ondorio juridikoak betetzetik urrun daudena esan zion Behatokiak eta are gehiago, “eskubideen babeserako legeria betearazteko derrigortasunik ez egoteak, hizkuntza-eskubideen urraketak betikotu egiten dituela”.
Hamar urte hauetan, arlo batzuetan urtez urte hizkuntza-eskubideen urraketak errepikatu egin dira eta alor horiek beltzune izan dira hizkuntza-eskubideen bermeari dagokionean. Osasun arloari dagokionez, “argi geratu da Osakidetzan egindako dekretuak eta planak herritarren eskubideak babesteko eta bermatzeko ez direla tresna eraginkorrak izan. Alor honi ez zaio behar bezainbeste garrantzia eman eta ondorioz, ez da behar beste aurreratu”, esan zuen Behatokiko zuzendariak.
Justiziaren arloa izan da beste beltzuneetako bat eta bertan, eskubideen urraketa sistematikoa dela esan zuen Petriatik hizkuntza nagusia ia bakarra gaztelania baita.
Herrizaingo sailari dagokionez, “harremana euskaraz ez bermatzeaz gain, agenteen tratu zakarra eta nagusikeria izan dira gehien salatu diren jokabideak”.
Eremu sozioekonomikoari dagokionez, 123/2008 dekretua aipatu zuen Behatokiak eta ildo horretan, “borondatearen baitan uzten diren neurriek hizkuntza-eskubideen urraketa betikotu eta sistematizatzeko arriskua dute” esan zuen Petriatik.
Ildo horretan, hizkuntza-eskubideak urratzen dituzten entitateei “urte hauetan guztietan gabezia eta beltzuneak non diren helarazi zaien arren, urraketen aurrean ez-ikusiarena edo egiten jarraitu du administrazioak” esan zuen Petriatik eta zera gaineratu zuen: “neurri eraginkorrak hartu ezean, nekez bermatu ahal izango dituzte EAEko agintariek herritarrak aitortuak dituzten hizkuntza-eskubideak”.
Hamar urteotako datuak eskuan, Behatokiko zuzendariak esan zuen euskararen normalizazioari ez zaiola behar bezainbeste garrantzi eman eta ondorioz ez dela behar beste aurreratu. “Milaka erabilera-saiakera eragotzi da 10 urte hauetan. Euskaldunok euskaraz bizitzeko dugun eskubidea ez dago bermatuta eta nabarmenak dira horretarako bidean sortzen diren ezintasunak”.
Hizkuntza-eskubideen zein legeen urraketen aurrean administrazioek izan duten jarrerari ere erreferentzia egin zion Petriatik, “hizkuntza-eskubideen eta legeen urraketak gertatu izanak ez du izan eraginik horien konponbiderako neurri edo mekanismoak abian jartzeko unean. EAEn naturalizatu egin da ordenamendu juridikoa ez betetzea”.
Euskarari aitortu zaion ofizialtasunari berme handiagoa eskaini eta orain arte baino baliabide eta bitarteko gehiago eskaini behar zaizkiola aldarrikatu zuen Behatokiak eta hizkuntza-eskubideak errespetatzeko betebeharra errealitatera ekarri beharra dagoela esan zuen Garbiñe Petriatik.
Ezabaketa Eguna bezala hasi eta urte luzez Ezabaketa Astea moduan jarraitu duen ekimena atzean utzita “Ezabatu eta euskaraz bizi”egitasmoa aurkeztu zuen atzo EHEk Iruñean. Euskal Herriko paisaia linguistikoak erabat arrotza izaten jarraitzen duen honetan, gaurtik aurrera herri euskaldunak bizi duen zapalkuntzaren mugak azaleratu, hizkuntza paisaia irauli eta berau kolorez zipriztintzeko deia egin die herri mugimenduko eragileak euskaltzaleei.
Ezabaketa Eguna bezala hasi eta urte luzez Ezabaketa Astea moduan jarraitu duen ekimena atzean utzita “Ezabatu eta euskaraz bizi”egitasmoa aurkeztu du gaur EHEk Iruñean. Euskal Herriko paisaia linguistikoak erabat arrotza izaten jarraitzen duen honetan, herri euskaldunak bizi duen zapalkuntzaren mugak azaleratu, hizkuntza paisaia irauli eta berau kolorez zipriztintzeko deia egin die herri mugimenduko eragileak euskaltzaleei.
Azkeneko asteetan gatazka politiko eta armatuaren konponbidearen inguruko iritzi asko entzun ditugu Euskal Herrian. Baina oso iritzi gutxi, edo bat bera ere, gatazka politikoak herri honen izaera eta biziraupenari eragindako ondorioetaz, gatazka politikoak eta asimilazio prozesuak herri euskaldunari eragindakoaz.
Gatazka politikoarekin batera kokatu behar dugu, ezinbestez, herri hau menperatzeko aspaldi abiatutako asimilazio prozesua. Eta horrekin batera, noski, bizi dugun hizkuntza gatazka bera ere, eta egun espainiera eta frantsesa direla hizkuntza nagusiak euskararen herrian. Prozesu honek euskarari, euskaldunari eta herri euskaldunari emandakoa eta kendutakoa aztertu behar dugu Euskal Herriaren konponbideaz hitz egiteko garaian.
Herri euskaldunarentzat benetako konponbideari ekiteko, asimilazio prozesua gelditzean jarri beharko dugu lehentasuna. Prozesua luzea izan da, eta oraindik orain, Euskal Herria menperatzeko helburu duten espainiar eta frantziar estatuek euren esku dauden tresna guztiak darabilte. Euskarak menpeko izaera politiko eta soziala du bere lurralde osoan. Eta hizkuntza zein kultura ordezkapenarekin jarraitzeko edozein bide da zilegi: eskolak ez du euskalduntzen, eta hala ere, hirueleaniztasuna bultzatzen dute, arlo guztietan euskaldunon eskubideen urraketa etengabea da, euskarak ia ez du presentziarik lan munduan, euskaraz bizitzeko trabak baino ez ditugu ezagutzen.
Asimilazioaren aurrean, ezabatu eta euskaraz bizi!
Asimilazio prozesua gelditzean jarri behar dugu lehentasuna beraz, euskaldun bakoitzak eta herriak. Euskarari lehentasuna emanez egin behar dugu bidea. Eta egoera iraultzeko bertatik bertara adostu eta sortutako hizkuntza-politika burujabea behar dugula aldarrikatu behar dugu.
Bide horri hauspoa emateko antolatu du EHEk EZABATU ETA EUSKARAZ BIZI ekimena. Bizi dugun hizkuntza gatazkan eta menpeko egoeraren aurrean, herri euskaldunaren zapalkuntzaren mugak eta hizkuntza paisaia kolorez zipriztindu nahi ditugulako.
Euskal Herriko paisaia linguistikoa erabat arrotza da oraindik, eta EZABATU ETA EUSKARAZ BIZI ekimena paisaia horri buelta emateko jaio da. Dagozkigun eskubideak aldarrikatzeko ez dugu gauaren babesik behar. Irria eta lanerako arropak soinean hartu eta inposatzen diguten paisaia linguistiko erdalduna iraultzeko deia zabaldu nahi dugu gaurkoan. Baita EHE-ren ikurra ahalik eta toki gehienetan marrazteko ere, euskaraz bizitzeko bidea egiteko prest gaudela adierazteko. Euskal Herrian Euskaraz baino harago doan mobilizazioa denaren jakitun, ekimen honetan parte hartzeko deia egiten diegu herritarrei.
EHEren taldea dagoen herrietan, datozen egunotan ezabaketak egiteko xedearekin egingo diren bizikleta martxa, olinpiada, kalejira eta abarretan parte hartuz. EHEko talderik ez den herrietan aldiz, ekimen hau norberak propio bihurtuz eta zapalkuntzari margo eta koloreekin erantzunez.
Data zehatzik gabe bada ere, testuinguru zehatz batean aurkezten dugu EZABATU ETA EUSKARAZ BIZI ekimena; hauteskundeen testuinguruan, alegia. Ikasturte politiko honetan bi zita elektoral biziko ditu Euskal Herriak; bihar Madrili begira abiatuko dena, eta heldu den maiatzean Parisi begira emango dena. Finean, Frantziako Asanblada Nazionaletik eta Espainiako Gorteetatik datoz herri euskalduna ukatzen zein euskaldunon eskubideon aurkako hizkuntza politika menderatzaileak onartzen dituzten erabakiak.
Ziur gaude asimilazioa bideratzen duten lege zein politikak eta jokabide sumisoak ezabatuz eta euskaraz biziz, Euskal Herri euskaldunerako bidea egiteko prest dela euskaltzale andana. Horiei guzti horiei eta oraindik euskaraz bizitzeko hautua egin ez dutenei dei egiten diegu egitasmo honetara bildu daitezen.
Aurtengoan, lehen aldiz agertu zaigu urriaren 25a gorriz egutegian Euskal Autonomia Erkidegoan. Gernikako Estatutu eguna, jai ofizial gisa ospatzen den lehen urtea dugu aurtengoa. 1979an aitortutako estatutu honek eratu zuen Euskal Autonomia Erkidegoa. Garai hartako nazio aldarrikapena zein indartzen ari zen mugimendu abertzaleak baretu asmoz, Euskal Herria autonomi ezberdinetan banatu eta nazio eskubideei muzin eginez, Gernikako Estatutua onartu egin zen duela 32 urteko urriaren 25 batez. Ordutik, etengabekoak izan dira gurean nazio gisa dagozkigun eskubideen urraketak. Argazkian, herri eskolez gain hainbat protesta izan dira eskualdean urriaren 12ko Hispanitate egunaren aurka.
Herri Mugimenduko eragile ezberdinek Euskal Egutegiaren eraikuntzaren inguruan plazaratutako hausnarketa aintzat hartuz, bildu garen eragile, mugimendu zein alderdiek beharrezko ikusten dugu lehen aldiz ospatzen den egun honi tratamendu berezia ematea. Izan ere, egutegian gorriz inposatuak zaizkigun beste hainbeste jai egun arrotz bezala, guk ez dugu urriaren 25a jai eguntzat hartuko, ez dugu Euskal Herriaren zatiketa areagotu duen lege baten goraipamenik egingo.
Euskal Herriaren ukazio eta zatiketan sakondu nahi dutenen aurrean herri bat badela erakutsi eta gure burujabetzarako eskubide eta beharra azpimarratuaz, herri honen eraikuntzaren alde lanean jarraituko dugu. Euskal herriak, bere esparru guztietan aurrera egin ahal izateko, herritarron hitzaren errespetua oinarri, burujabetza behar duela ozen aldarrikatu nahi dugu. Arloz arlo, herri honek,alternatiba erreal eta egingarriak dituela erakutsiko dugu urriaren 25ean Gernikatik bertatik, hauen garapenerako burujabetzaren beharra gure herriaren biziraupenerako berme bakar gisa kokatuz. Bide honetan, hemen gaur aurkitzen garen guztion elkarlanaz, urriaren 25erako “herri eskola”k eta ekitaldia burutuko ditugu Gernikan.
Goizeko 10:00etatik hasita herri honetako txoko ezberdinetan, Historia, Sozioekonomia, Gazteria, Hezkuntza, Nazio Egituratzea… Euskal Herriaren burujabetzarako arlo ezberdinetatik egin daitezkeen ekarpenen inguruan hausnartu eta eztabaidatuko dugu.
5 herri eskola ezberdin antolatuko ditugu:
Historia: Euskal Herriaren historian emandako gertakari garrantzitsuen ikusmira burutuko dugu. Euskal herriak bere historia propioa idazteko eskubidea daukala aintzat hartuz, EHren zatiketan gertakari hauek izandako eragina hausnartzea izango da honen helburua. Elai Alai aretoan burutuko da.
Sozioekonomia: Euskal Herri burujabe baten biziraupenerako, esparru honetatik ere, aukera erreal eta egingarriak badaudela azaleraziko ditugu. Eskola hau Merkatu Plazan izango da.
Nazio Egituratzea instituzioen bitartez: Euskal Herriak behar duen egituratze instituzional nazionalaz arituko gara honetan. Lizeo Antzokian burutuko da saioa.
Hezkuntza: Egun aplikatuta ditugun Hezkuntza Sistema Frantziar zein Espainolen aurrean, Euskal Herriak behar duen Hezkuntza Sistema Nazionalaren inguruan hausnartu eta honen praktikara begira eman beharreko pausuez arituko gara. Seber Altube ikastolan egingo dugu.
Gazteria: “Eta gazteok zer?” ikerketaren aurkezpenarekin batera, gazteriak dauzkan alternatiben inguruko saioa. Gaztetxean bilduko dira gazteak.
Hauek guztiekin batera, eragile ezberdinen lana aditzera emateko, goiz osoan zehar burutuko den erakusketa izango da herritik zehar. Bukatzeko, ekitaldia burutuko dugu, eguerdiko 13.00tan Gernikako Pasialekuan.
Zatiketan sakondu nahi dutenen aurrean, Euskal herriaren izana aldarrikatuko dugu. Euskal Herria suntsitu nahi dutenen aurrean, herria eraiki egingo dugu. Eta hitza kendu nahi digutenen aurrean, herritarren ahotsa gailenduko dugu.
Beraz, herritar guztiei dei egiten diegu, urriaren 25ean, Gernikara hurbildu, eta gure herriaren aldeko egun honetan parte hartzera. Herritarrona baita hitza eta erabakia, urriak 25 denok Gernikara!
Euskal Herria bat eta bakarra, izan eta eraiki!
Oharrak:
Autobusak egongo dira herrietatik.
Haurtzaindegi zerbitzua egongo da.
13.30erako bukaera emango genioke egunari.
Egun hauetan zehar emango dugu eskola bakoitzean parte hartuko duten hizlari zein erakundeen izen berri.
Sinatzaileak:
Bai Euskal Herriari, Euskal Herrian Euskaraz, Euskal Herriak Bere Eskola, Ikasle Abertzaleak, Gazte Independentistak, Anitzak, Esait, Elkartzen, Bilgune Feminista, Eguzki, Askapena, Topatu, Sortzen- Ikasbatuaz, Torturaren Aurkako Taldea, Giza eskubideen Euskal Herriko behatokia, Gazte Abertzaleak, Gite- Ipes, Amarauna, EHNE Bizkaia, LAB.
Aspalditik ekindako bideari jarraiki, azken urteotan Euskal Herria burujabe izateko hautua eta gure nazio identitatea desegiteko estrategia hazi egin da.
Horren erakusle da euskal nortasuna biltzen eta irudikatzen dituzten indarrak zatitzeko ahaleginak. Baina baita frantses nahiz espainiar ikuspegia eta nortasuna txertatzea helburu duten sinbolo eta neurri ezberdinen biderkatzea ere.
Pauso horien artean kokatu genezake hezkuntzako administrazio ezberdinetatik hizkuntza zein edukien arloan bideratzen ari diren aldaketa ezberdinak, eremu ezberdinetan zabaltzen den Euskal Herriko lurraldetasun historiko zein geografikoaren desitxuraketa, selekzio edo kirol ekimen frantses eta espaiñola gure herrira ekarri eta gurea propioa izateko eskubidea ukatzea, euskararen normalkuntzari jartzen zaizkion etengabeko oztopoak, egun gailentzen den eredu ekonomiko globalaren menpeko egin nahi gaituen jendarte eredu hierarkiko, indibidual eta kontsumistaren sustatzea… eta beste hainbat eta hainbat adibide. Maila berean kokatu behar dugu ordea egutegi arrotzen inposaketa bera ere. (gaurko egunez herri mugimenduko kide ezberdinak hemen batzera ekarri gaituena)
Egun Euskal Herri osoan frantziar zein espainiar egutegiak dira gure bizi erritmoa, lan eta klase egunak edo eta jai egunak markatzen dizkigutenak. Naziotasun arrotzen baitan antolatzen diren egutegiak, bi helburu nagusirekin: alde batetik, naziotasun sentimendu arrotzak errotzeko; eta bestetik, gure herriaren ukazioan urratsak emateko asmoa. Horren adibide dira, egun estatuek inposatuta Euskal Herriko egutegian gorriz markatuak ageri zaizkigun egunak:
Maiatzak 8: Frantziarrek II.Mundu Gerran eskuratutako garaipena ospatzen dute.
Uztailak 14: Frantziarrentzat sinbolo garrantzitsu bat da. Monarkiaren amaiera (1789) eta lehen errepublika frantziarraren hasiera ordezkatzen du.
Uztailak 25: Uztailaren 25a kondaira bati jarraituz espainiarren patroi zaindaria izendatu zuten 813. urte inguruan.
Urriak 12: Hispanitatearen eguna da eta Kolon Ameriketara iritsi zela ospatzen dute egun honetan. Egun, 18/1987 legearen arabera eta ofizialki Espainiako Jai Nazionala du izena, nahiz eta arrazaren eguna gisa ere ezagutzen den
Azaroak 11: Frantzia osoan ospatzen den jai egun hau ulertzeko, I.go mundu gerraren amaieran kokatu behar dugu. 1918Ean Alemaniak eta Frantziak armistizio bat izenpetu zuten, modu honetan, gerrari amaiera emateko
Abenduak 6: 1978ko abenduaren 6an erreferendum baten bidez Espainiar konstituzioa onartu zen Espainiar estatuan. Francoren diktaduratik demokraziarako trantsizioan giltzarri izan zela ospatzeko baliazten da jai egun hau.
Ikusi bezala, egun guzti hauek Estatu arrotzen historia markatzen duten datak dira, botere eta indar erakustaldi nabarmenak, naziotasun arrotzen gaineko sentimendua errotzea bilatzen dutenak.
Bide honetan ordea, dagoeneko Euskal Herriak bizi duen zatiketa eta nazio eskubideen urraketan urrats berri bat eman zuten 2009an. Hain zuzen ere, Hego Euskal Herriko zatiketa administratiboan sakondu asmoz, urriaren 25a Gernikako Estatutuaren eguna izendatu baitzuten, jai egun ofizial bilakatuz.
Egun honetan ospatu asmo dena, 1979an aitortutako Gernikako Estatutua da. Estatutu honek Euskadiko Autonomia Erkidegoa eratu zuen lege organikoa da, nolabaiteko autonomia emanez Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabako lurraldeei, autonomia bat benetan erabat betetzera iritsi ez dena. Lege honen oinarria ordea, garaiko mugimendu abertzaleak lasaitu asmoz nazio aldarrikapenak baretzeko helburuan zetzan, Euskal Herria bera autonomia ezberdinetan zatikatu eta nazio eskubideen aurkako zapalkuntzan urrats bat gehiago delarik.
Aurtengo ikasturtean ezartzen da lehenengoz urriaren 25a jai egun bezala, eta beraz, beharrezko iksuten dugu tratamendu berezi bat ematea eta inposaketa honen aurrean erantzutea, herri oso bat egiten dioten eraso berri bat baita hau.
Azken urteotan jai egun arrotzen gainean dinamika eta borroka ezberdinak garatu izan badira ere, eremu eta arlo bakoitzean oso garapen ezberdinak izan dituzte.
Ildo beretik egitegi propioaren aldarria ere, ez da berria euskal jendartean, saiakera eta eztabaida franki eman izan dira. Beti ere beharrizan berdinak bultzatu gaitu aurrera, gure bizi erritmo, lan/klase egun eta jai egun propioak ospatzearen beharra; gure historia, nortasuna eta beharrak aintzakotzat hartu eta oinarri izango dituen egutegi propioa nahi dugu, Euskal Herriko egutegia behar eta nehi dugu. Bide horretan urratsak eman nahi baditugu ordea, hau da, Euskal Herriko egutegia eraiki nahi badugu, ezinbestekoa ikusten dugu eragile eta mugimendu ezberdinok batu eta hausnarketa hau batera ematea, elkarrekin eta kohesioan lan egin dezagun.
Ildo beretik, bihar Hispanitatearen egunean, lanera zein eskoletara joateko deialdia luzatu nahi diogu herritar orori, ezer ospatzerik ez dugun egun honetan ahalik eta normaltasun osoz jokatu dezagun.
Bestetik, Urriaren 25ean Euskal Herriaren zatiketan sakondu nahi duten politikariak Estatutuaren urtemuga ospatzen ari diren bitartean, herritarrak kalera irtengo garela adierazi nahi dugu gaurkoan. Euskal Autonomi Erkidegoko egutegia gorriz markatu berri duten egun hau ez dugu jaitzat hartuko, ez dugu gure nazio nortasunarekiko eraso gehiago onartuko.
Bukatzeko, Euskal Egutegiaren inguruko hausnarketa honen baitan aurrerapausuak ematera gonbidatzen ditugu eragile zein mugimendu ezberdinak. Herri honen eraikuntzan aurrerapausuak eman ditzagun, tresnak esku artean ditugu!
Bilbon, 2011ko urriaren 11an
Bai Euskal Herriari, Euskal Herrian Euskaraz, Ikasle Abertzaleak, Gazte Independentistak, Euskal Herriak Bere Eskola, Askapena, Esait, Anitzak, Bilgune Feminista, Anitzak, Elkartzen.
Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMA) Maren Belastegi aukeratu du presidente. Bergarako alkateordea eta BIlduko kidea da Belastegi. UEMAko Zuzendaritza Batzordea gaur berritu dute Zestoan, maiatzaren 22ko udal hauteskundeetatik ateratako ordezkari berriek hartu dutela parte. Belastegik Jon Bollar Aulestiko alkatearen lekukoa hartu du. Guztira, Bilduk bost ordezkari izango ditu Euskal Herriko erakunde euskaldun elebakar bakarrean. Horiekin batera, bi independentek, bi jeltzalek eta Aralarreko kide batek osatuko dute zuzendaritza. Zehazki, honakoak dira UEMAko lema gidatuko duten lagunak: Mikel Ansotegi (Aulesti, Bildu), Jon Abril (Bera, Aralar), Asier Mujika (Arama, independientea), Lexuri Arrizabalaga (Gatika, EAJ), Oibar Egia (Gizaburuaga, independiente), Iñaki Arrizabalaga (Zumaia, Bildu), Belastegi bera (Bergara, Bildu), Miren Irigoien (Oiartzun, Bildu) eta Josetxo Mendizabal (Zestoa, EAJ) eta Eneka Maiz (Etxarri-Aranatz, Bildu).
